Ik heb een tijdje geen nieuws gehad voor de website. Inmiddels wel alle deuren van de slaapkamerkast afgehangen en een begin gemaakt voor het ontwerp van de binnenkant. Deze week staat in het teken van de audit-reis naar Japan. Wat een land! Moeten wij een kwaliteitsaudit houden in een land dat bijna omkomt in dienstverlening, organisatie en regels. Ik zag nergens eerder zulke lege kamers, koude kamers, zorg voor de medemens, vreemde toiletten, perfecte spoorwegen en verfijnde manieren. Zelfs al doe je je best, je moet je hier wel een lomperik voelen. Niet in het minst omdat je onvermoeibaar, maar met een glimlach gecorrigeerd wordt.

Linde moet vroeg in de middag in Amsterdam zijn en zij zet me op Schiphol af. Jan komt even later en we gaan meteen inchecken en gaan direct door de douane om nog een bakje te doen. Het gedeelte van het vliegtuig waar wij zitten is vrij leeg volgens het inchecksysteem. Dat blijkt ook wel, want we hebben ieder 3 stoelen en kunnen dus zelfs een beetje liggen slapen. In de slurf van de gate kan ik al een eerste indruk opdoen van de komende wereld. Ik sta te midden van een heel kaboutervolk. Zeker 40 dames om me heen die allemaal kleiner zijn dan Ter. Ik lijk wel een halve meter langer. Zolang de batterij van de PC het volhoudt ben ik aan het werk aan de IFSC Climbing Rules 2010. Het lukt me om een groot deel van de conversie waar ik aan het werk ben af te krijgen. Daarna diverse sudoku's extreme opgelost met het in de stoel ingebouwde computer en info-systeem. Daarna een beetje slapen en in de morgen drie levels Sjanghai gedaan. Is wel geen Japans, maar een Chinees spel, maar het brengt je toch al in een oosterse sfeer.

We lijken midden op zee te landen, maar de piloot blijkt toch de juiste baan van Osaka Kansai gevonden te hebben. Met een magneettreintje naar het vluchthavengebouw. Immigratiepapieren zijn al in het vliegtuig ingevuld. Jan mag toch zijn koffer uitpakken, maar daarna mag ik zo door. We moeten met de trein naar Maibara. Kaartje kopen kost ca. 5 minuten. De man wil alles weten en vraagt eindeloos om bevestiging van zijn keuze. We krijgen ieder drie kaartjes mee. Eerst met de Haruka Express. Ziet er al redelijk futuristisch uit. We hebben gereserveerde plaatsen, maar welke is wat lastig van het kaartje te lezen. Waar we op het perron staan, stopt een wagon met niet gereserveerde plaatsen. De conducteur wijst ons er met een buiging op dat we verkeerd zitten en waar we zouden moeten zijn. Maar we mogen wel blijven zitten. De man knipt de kaartjes en noteert in een schriftje waar je geacht wordt uit te stappen en op welke stoel je zit. Na elk station komt hij weer langs, tuurt in zijn schriftje en slaat keurig alle mensen over die hij al gecontroleerd heeft. Ik ben er van overtuigd dat je vriendelijk de trein uitgezet wordt als je te lang blijft zitten... Als hij naar de volgende wagon loopt, draait hij zich bij de deur om, maakt een buiging naar de passagiers die zo vriendelijk waren hun kaartje te laten controleren en gaat naar de volgende wagon. Zitruimte in de trein is zeker zo goed als bij ons in de eerste klas. Geluidsniveau als in de beste treinen in Nederland. De Haruka Express is een soort sneltrein, slaat heel wat stations over en brengt ons in 50! minuten van het vliegveld in het zuidwesten van de stad naar Shin-Osaka in de noordelijke helft van de stad. Na Tokio de grootste stad van Japan. Het gaat gewoon eindeloos door met huizen en bedrijven. Vele tamelijk westers van uiterlijk, maar hier en daar de traditionele bouw. Leuk om te ontdekken hoe het bouwen hier eigenlijk hoort.

Japan is een eldorado voor dakenbouwers. Bijna overal vlakke daken met een dakhelling van ca. 20°. Bij de wat grotere huizen heeft het dak soms wel 6-7 niveaus. Later zie ik dat deze dakpannen ongelofelijk nauwkeurig gebakken worden. Ze sluiten perfect op elkaar aan en ik denk dat je moeite hebt er ergens een speld tussen te krijgen. De treinen rijden prima op tijd, maar ik heb inmiddels door hoe dat werkt. Ten eerste is de overstaptijd metroachtig. Je moet echt als het station aangekondigd wordt je spullen bij elkaar pakken en bij de deur gaan staan. Soms rijdt de trein voor het station een heel stuk erg langzaam. Kennelijk zit er heel wat tijdoverschot in het dienstrooster. Als hij te vroeg aan dreigt te komen wordt het verschil door lanszaam te rijden opgesoupeerd en komt de trein precies op tijd het station binnen en is een minuut later al weer op weg. De reis duurt daarom nog best lang voor de afstand van 100 km hemelsbreed.

Om vijf uur zit Kaori Ito volgens afspraak in de hal op ons te wachten. Ze neemt ons met de auto mee naar het restaurant, wat ze vervolgens niet kan vinden. Flink gegiechel en bellen naar een collega helpt ons weer op het spoor. Traditioneel Japans restaurant. Op de kamer van het hotel was het bloedverstikkend heet, dus ik had mijn fleece in het hotel gelaten. In het restaurant is het heel erg koud 10° of zo... Ik de pest in. Schoenen bij de ingang in de kast en op kousenvoeten naar binnen. Een schuifpaneel van rijstpapier op latten gaat open en wij blijken een eigen eetkamer te hebben waar het heerlijk warm is. Om iets tegemoet te komen aan onze westerse stijve benen krijgen wij twee kussens om op te zitten, maar dat valt toch echt niet mee een hele avond! Kaori vertelt dat haar ouderlijk huis ook zo traditioneel gebouwd is. Om de aardbevingen te kunnen doorstaan hebben de huizen een houten structuur en de wanden zijn van rijstpapier. Vaak wel nog een gang tussen de kamers en de buitenkant, maar over het geheel genomen toch wel erg koud. Voor een Japanner is een warm huis daarom erg luxe en in alle restaurants staan er nu het winter is straalkachels om de temperatuur flink boven de 20° te brengen. Ik heb mijn fleece dus echt niet nodig! We bekijken de traditionele Japanse tuin, die heel wat uren onderhoud moet vergen.

Na een eerste biertje later schuift Teramoto-san ook aan. Waar Kaori nog best last heeft met Engels spreken, spreekt hij behoorlijk goed Engels. Voor Japanse begrippen een onconventioneel man, die de kwaliteitsbaas is van Takata. En een echte bierliefhebber. Weet ook veel van Europese bieren en bestelt de een na de andere fles. Het is blijkbaar gewoonte om bij te schenken, zodra je een slok genomen hebt. En dat geldt ook voor de warme sake... Het eten is apart, maar echt heel lekker en wordt heel verzorgd op tafel gezet. Bij elke gang een andere stijl servies, maar allemaal even stijlvol en kunstig. Zowel het servies als het voedsel. Echt plaatjes eten dus. Het eten met stokje valt mij niet echt gemakkelijk, maar er is alle tijd en het zijn maar kleine hapjes. Na ik denk wel vijf voorgerechten wordt het hoofdgerecht met een flinke kom rijst geserveerd. Daarna nog een toetje en dan wordt het tijd om op te stappen. Ik heb echt moeite om te staan, maar krijg al gauw weer een normaal gevoel in mijn benen. Hoewel ik eigenlijk al genoeg gedronken heb, vind Teramoto dat er echt nog een afzakkertje nodig is. Hij weet wel wat en daar lopen we heen. Halverwege worden we begroet door een dame in een BMW?, die vervolgens doorrijdt. Ze blijkt te zijn opgetrommeld om ons nog een drankje te schenken. Als we even later bij de kroeg aankomen, blijkt die nog niet open te zijn. We delen daarom in het eettentje op de begane grond daarom eerst nog een fles bier aan de bar.

Even laten kunnen we naar boven en worden door de Koreaanse gastvrouw ontvangen. Het is al een beetje warm, er is muziek en een volle fles whisky die nog op moet... Na kennismaking met onze gastvrouw, die Teramoto blijkbaar goed kent en een eerste drankje komen er microfoons op de bar. Het blijkt dus een karaoke bar te zijn. Teramoto kan echt best goed zingen. Een paar nummers alleen en een paar samen met de gastvrouw die ook echt een goede stem heeft. Heel vriendelijk worden wij overgehaald om het ook maar eens te proberen. Zij weet wel een paar nummers, die we vast wel kennen. Bridge over troubled water van Simon and Garfunkle, een kerstliedje en wat van Abba. Jan kent heel veel muziek, maar vooral Abba valt erg tegen. Het refrein is heel bekend, maar de tekst is vaak gesproken en de tekst van de computer lijkt niet altijd helemaal bij te zijn. De gastvrouw helpt waar nodig wat mee en de sfeer is prima. Zij is nu 17 jaar in Japan, vrijgezel, en rijk, vindt alle mannen hetzelfde en Jan een playboy. Het is een leuk mens, maar met die instelling zal ze nog wel een tijdje vrijgezel blijven. Dat zou met haar uiterlijk niet hoeven zou ik zo zeggen. Zelfs Kaori wordt overgehaald om wat te zingen. Welk nummer? Opzoeken in het boek. Een soort dubbele gouden gids en wel 7 cm dik. Meer dan 1200 bladzijden met lijsten muziek. Code invoeren op een paneel of met de afstandsbediening en de muziek wordt via internet opgehaald en met bijpassende film afgespeeld. Ongekend! Jan ziet nog een nummer dat pas een maand uit is. Jawel, het boek is van november en wordt maandelijks vervangen. Ik zou het nooit van mezelf gedacht hebben, maar ik heb een prima avond. Als de whisky bijna op is, is het mooi geweest. We gaan alle vijf tegelijk weg. Kroeg op slot. Op de hoek van de straat staat een taxi klaar om ons om naar het hotel in Hikone terug te brengen. Jan vindt dat je hier niet geweest kan zijn zonder een bezoek aan de Bamboo-bar om de hoek. Ook daar nog een paar biertjes en een Koreaanse sake. Niet helder zoals de Japanse, maar ongeveer als Pernod met water. De smaak is ongeveer gelijk. In de bar goed aanspraak met het stel achter de bar en de twee andere gasten die er al zaten. Om één uur in bed en ondanks de hitte in de kamer en de herrie van de luchtverwarming val ik als een blok in slaap. Als dat maar goed gaat morgen.

Dat valt gelukkig erg mee. Ik ben al vrij vroeg wakker en na een lekkere douche en royaal ontbijt kunnen we er weer tegen. Op naar onze eerste werkdag met de taxi die 's-morgens gereed staat en ons naar de vestiging in Hikone brengt. Daar worden we bij aankomst verwelkomd door ca. zeven mensen die ons bij het bezoek zullen begeleiden. Iedereen heeft hetzelfde bedrijfstenue. Als we de hal binnen stappen staat het kantoor personeel (10-12) ons ook buigend welkom te heten. Daar moet je even aan wennen. Het heeft wat weg van het gevoel bij de rode loper ontvangst bij de première van Les Miserables.

Chikako brengt ons met de auto naar het restaurant. Toyota met automaat, een beetje een blokkendoos, maar binnen erg ruim. Groot scherm met navigatiefunctie. Bij het inparkeren schakelt het automatisch over naar het beeld van een videocamera in de achterklep. De twee lijnen op het scherm manoeuvreer je gelijk met de lijnen van het parkeervak en je staat perfect. Nooit gezien, erg handig.

Restaurant Kyara is gespecialiseerd in een vleesschotel Sjabu Sjabu. Feitelijk een soort vleesfondue. De schaal met water en enkele blaadjes wordt met een inductie kookplaat in de tafel aan de kook gebracht. Het blad wordt er uit gevist en er gaat een kommetje thee bij. Ieder heeft twee kommetjes met saus. In het donkere kommetje zit een lichtgekleurde gebonden saus. Die is voor het vlees dat in dunne plakjes heel kort gekookt wordt. Het tweede lichte kommetje bevat een heldere donkere saus, die eerst met drie soorten kruiden naar smaak kan worden afgemaakt. Deze hete saus is voor de groente die in de tweede schaal op tafel staat. Dit hoofdgerecht wordt net als gisteren vooraf gegaan een serie voorgerechten. Dit land is echt een gastronomisch paradijs. De link naar het restaurant geeft plaatjes van diverse gerechten die we gegeten hebben.

We kunnen hier wat gemakkelijk zitten. De tafel is wel op Japanse hoogte, maar je kunt je benen kwijt in een kuil in de vloer onder de tafel. Wel geen rugleuning, dus het is zoals Tanaka zegt half Japans half westers. De sfeer is heel ongedwongen. Kyara blijft af er af en toe bij om gezellig wat te praten met onze gastheren en maakt dan ondertussen nog wat eten voor ons klaar aan tafel en geeft adviezen over de combinaties die het beste smaken. Ik meen in een van de gerechten stukjes wortel in de vorm van een schilpad te herkennen. Een andere vorm is een konijntje. Blijkbaar worden die zo gesneden. De schildpaddenverzameling van Ter komt ter sprake en dan komt Kyara even later een in hout gesneden schildpad showen. Het zijn eigenlijk drie opengewerkte schilpadden binnen elkaar. Prachtig ding!

Heel anders gegeten dan gisteren, maar ook uitstekend en heerlijk eten!

De tweede werkdag is ook naar behoren afgerond en na de eindbespreking nemen we afscheid van de begeleiders. Daarna gaan we nog eten in weer een bijzonder restaurant. Ook midden in de stad en in een huis waar vroeg in de negentiende eeuw de keizer heeft vertoefd tijdens zijn rondreis door het land. Japan bestond daarvoor uit afzonderlijke staatjes die toen verenigd werden onder de keizer. Een obelisk naast de ingang van het huis herdenkt dit bezoek. Het huis is een erkend monument en dat werkt ongeveer hetzelfde als hier. De eigenaar moet alles op orde houden, de staat betaald niets, maar je mag er ook niets aan veranderen. De foto's van de prachtige Japanse binnentuinen zijn geen van alle gelukt. Flitsen werkt niet en de verlichting zorgt voor overstraalde delen van de foto's zonder flits. Wel een mooie foto van de ingang kunnen maken.

De kamer waar de keizer vertoefde is goeddeels in-tact gehouden. Een prachtig geborduurd kamerscherm is een van de weinige opvallende stukken in deze ruimten. Voor onze begrippen is het allemaal erg leeg. De eigenaresse leidt ons rond door alle ruimten. Klein en groot, want het gezelschap destijds bestond uit 150 man. Er zijn daarom ook grotere ruimten waar meerdere lage tafels staan om aan te eten.

Het hoofdgerecht is rijst met visjes die nauwelijks groter zijn dan de rijstkorrels. Er zit blijkbaar nog wat in want de rijst heeft een heerlijke zoete smaak.

Het begint bijna te wennen om elke dag zo luxe te eten. Hier is er een spiritusbrander per persoon waar je in een papieren kommetje water kan koken voor het klaarmaken van de groente en de sjabu sjabu. Het eten met stokjes begint te wennen. Ik maak er minder een puinhoop van dan gisteren. We proeven nu naast Kirin bier ook Asahi bier. Smaakt ook prima. Heel erg lekker is de moot gebakken karper met een vulling van gebakken/geroosterde stukjes vlees? Sterke iets minder verfijnde smaak en daarom wellicht gemakkelijker te waarderen door ons westerlingen. Bediening onveranderd vriendelijk en attent. Ik leer vanavond dat je jezelf niet mag inschenken en daarom steeds de mensen om je heen aan tafel dient bij te schenken. Waar wij ons glas legen en dan eventueel opnieuw inschenken, wordt hier steeds bijgeschonken. Alleen als we overgaan naar de ander soort bier mag het glas leeg. Ik ben daarom vaak te laat met bijschenken. Dat wordt dan keurig door Tanaka of de bediening gecorrigeerd.         Na het toetje worden we tot buiten bij de auto begeleid en uitgezwaaid. Nog even de e-mail bekijken en dan op tijd naar bed, want om vijf uur moeten we op.

Dat lukt ook keurig. Het raam wagenwijd open en de verwarming op het minimum van 15° helpt goed. Dat staat hij nog steeds flink te blazen, maar daar slaap ik wel doorheen. Even douchen, inpakken en gauw naar beneden. Jan is er nog niet. Als ik hem bel blijkt hij nog eens goed in het reisschema gekeken te hebben. We zijn een uur te vroeg. Dan maar weer de sleutel teruggevraagd en op mijn kamer nog even naar de e-mail kijken. Het internet lijkt wel steeds trager te worden. Een uur later staat de taxi klaar. Naar het station blijkt maar 5 minuten lopen te zijn, dus de man is vroeg uit zijn bed gekomen voor een rit van een minuut tegen het minimum tarief van 620 yen. Het is niet anders. Vandaag gaan we met de Haruka-express ineens door naar het vliegveld. Ik zie nu dat de wagon en de deur op het perron zijn aangegeven. Bij elke markering staat keurig een rijtje mensen te wachten tot de trein stopt en iedereen in no-time binnen is. We hebben geen gereserveerde plaatsen, maar vinden tot helemaal achterin de trein alleen wagons met gereserveerde stoelen. De conducteur is nu onverbiddelijk. We moeten helemaal voorin de trein zijn. En denkelijk is dat terecht, want na een paar stations is de trein goeddeels vol. Nu valt ook het systeem met de kaartjes op. Elke stoel heeft een vel papier over de rugleuning. In het deel dat aan de achterkant hangt zit een zakje en daar doe je je kaartjes in. De conducteur kan je dan controleren zonder dat hij je wakker hoeft te maken.

Om half elf zijn we al door de douane en hebben nog een goed uur te gaan. Eerst ontbijt, want daar waren we erg aan toe. Acht euro voor koffie met vier sandwiches, worstjes, salade, stuk banaan en twee andere minitoetjes. Eigenlijk best goedkoop voor wat ze bieden. Daarna nog wat shoppen. De douane is in het midden van de vertrekhal en de uitgangen naar de gates zijn aan de uiteinden. Daarom aan iedere kant dezelfde winkels. Ze zouden ook eens een klant missen... Je wordt er gek van constant aangesproken te worden voor het proeven van sterke drank en tax free parfum. Jan koopt een fles voor 90 euro, die later in het vliegtuig zelf voor 60 wordt aangeboden... Tax free, maar full of profit blijkbaar. We doen nog een cappuccino en dan weg. In het vliegtuig alle bijlagen nog eens geordend en voorzien van een aantekening op de achterkant waar het over gaat nu ik het nog weet. Het is soms nu alweer een beetje puzzelen. Daarna de laptop aan de website gewerkt tot de batterij leeg is. Wat spelletjes gedaan en naar een film gekeken: "Journey to the centre of the Earth". Ik kan ook Mamma Mia kijken, maar doe dat liever met Ter thuis, waar Selwyn er een heeft voorzien van NL ondertiteling. Ik luister wel naar de soundtrack, maar krijg die niet al omdat we al weer gaan landen. Ter staat bij de uitgang te wachten met mijn nieuwe OV kaart. Daar had ik helemaal niet meer aan gedacht. Maar de oude in inderdaad een dag verlopen. De nieuwe is binnengekomen terwijl e in Japan waren. Het was een lange dag. Toch samen in bed met Ter naar Mamma Mia gekeken. Ik kan me goed voorstellen dat je daar een leuke musical van kan maken en dat Selwyn daar wel aan wil meewerken.